Historie uitgebreid

De Leekster toneelvereniging “Ons Genoegen” is de voortzetting van de rederijkerskamer “Ons Genoegen” opgericht in 1892. “Ons Genoegen” is daarmee één van de oudste verenigingen in Leek. De rederijkerskamer deed in het verleden aan toneel, improvisatie, poëzie en voordrachten.

Omdat de vereniging al vele jaren alleen toneel speelt, is besloten om per 1 juli 2024 onze naam te veranderen in Toneelvereniging “Ons Genoegen”.

--> De Rederijkerij in het algemeen

--> Rederijkerskamer “Ons Genoegen” te Leek

--> Toneelvereniging “Ons Genoegen” te Leek

Algemeen

De rederijkerij (= de rede verrijken) is al heel oud. De oudste rederijkerskamers zijn in de vroege middeleeuwen in Noord-Frankrijk en in Wallonië ontstaan. Ze heetten toen Camera Rhetorica. De leden van de kamers streefden naar meer culturele ontwikkeling.

Naarmate de welvaart toenam kwamen er in Noord-België en in Nederland ook rederijkerskamers. Er ontstond een middenstand, die behoefte kreeg aan meer algemene ontwikkeling en vooral culturele ontwikkeling. In die sfeer ontstonden de kamers. Na een aanvankelijk grote bloeiperiode is het verschijnsel rederijkerij in latere eeuwen grotendeels verloren gegaan, maar sommige kamers hebben alles overleefd. Er zijn in Nederland en België kamers die al enkele honderden jaren oud zijn.

In de 19e eeuw vond een enorme opleving van de rederijkerij in Nederland plaats en op een gegeven moment waren er in de tweede helft van die eeuw meer dan 900 rederijkerskamers. Vrijwel elke stad en elk dorp had er wel één. Toen in het noorden van het land, met name in Groningen en in mindere mate in Friesland en Drenthe, de boerenstand rond 1860 rijk werd, keken ze naar de rest van Nederland. En ze vonden zichzelf cultureel onderontwikkeld. Dat gaf de stoot tot de oprichting van veel rederijkerskamers in Groningen, waar een ieder lid van kon worden. Er werd aan toneel gedaan, aan improviseren, aan het houden van voordrachten en aan het presenteren van gedichten.

De vele rederijkerskamers hadden al gauw behoefte aan een overkoepelend orgaan en in 1867 werd het Provinciaal Groninger Rederijkers Verbond opgericht. In 1969 werd het predicaat Koninklijk verleend: Het K.P.G.R .V.

Rederijkerskamer “Ons Genoegen” te Leek

Zoals in de aanhef al verteld is is de Rederijkerskamer “Ons Genoegen” opgericht in 1892. De oprichters waren 5 jongelui, die al regelmatig bij elkaar kwamen in een hutje aan het Piepke en die ook al regelmatig naar rederijkerskamers in de omliggende dorpen gingen en zo ontstond de behoefte aan een eigen Leekster Rederijkerskamer. Het waren bakker Sikko Cazemier, de koopman Simon Aptroot, de timmerman Arend van Houten, de blauwverver Lucas Hillebrands en de rijksambtenaar Dirk Jansen, resp. 19, 17, 20, 20 en 21 jaar oud. Bij het 100-jarig bestaan van “Ons Genoegen” hebben we een boekje uitgegeven met veel historisch materiaal.

Tegenwoordig houden de meeste kamers zich vooral met toneelspelen bezig. Ook bij “Ons Genoegen”. Eén keer per jaar brengen wij een toneelstuk op de planken. Maar er zijn nog enkele sporen uit het verleden aanwezig. Want “Ons Genoegen” komt niet alleen bij elkaar om toneel te spelen, maar daarnaast komt de kamer ongeveer drie keer per jaar in een ledenvergadering bijeen. Dan doet de vereniging aan improviseren, is er een toneeltraining, een taalquiz, of vertelt iemand verhalen. Allemaal niet heel zwaar, maar wel heel gezellig. Ten slotte doet de kamer af en toe mee aan een activiteit van het K.P.G.R.V.

Toneelvereniging “Ons Genoegen” te Leek

Rond de eeuwwisseling bleef, zoals bij veel rederijkerskamers, uiteindelijk alleen het toneelspelen over. Vandaar dat in 2024 is besloten de naam “toneelvereniging Ons Genoegen” aan te nemen.